Walory turystyczne gminy

Czyste, nieskażone powietrze, niepowtarzalne krajobrazy, ciekawa kultura ludowa, dobre warunki do uprawiania turystyki aktywnej, liczne zabytki oraz podania i legendy z nimi związane sprawiają, że gmina Brzozów jest także doskonałym miejscem do weekendowego i urlopowego wypoczynku. Wędrówki po tym terenie zostawiają niezapomniane wrażenia.

Brzozów i okolice to miejsce wyjątkowe i urokliwe tak przyrodniczo jak kulturalnie oraz historycznie. Warto tu zatrzymać się na dłużej i w sposób ciekawy spędzić wolny czas. Na terenie gminy widoczna jest tendencja rozwojowa turystyki, zaś dużą rolę odgrywa lokalna społeczność. Tereny wiejskie gminy są doskonałym miejscem do rozwoju oferty wypoczynku, opartego na walorach środowiska i aktywności rekreacyjnej. O jej atrakcyjności decydują walory przyrodnicze, kulturowe i historyczne regionu oraz interaktywne metody prezentacji lokalnych zwyczajów, sposobów gospodarowania, tradycyjnej wytwórczości.

Ukształtowanie terenu

Teren gminy Brzozów jest jednym z czystszych ekologicznie regionów Polski. Na jej obszarze dominują długie ciągi wzniesień, często o stromych stokach i wypłaszczeniach w partiach wierzchowinowych, dzięki czemu krajobraz odznacza się wyjątkowymi walorami widokowymi. Wzniesienia te są częściowo pokryte lasami, przebiegają generalnie wzdłuż osi północny-zachód–południowy-wschód. Przez płaską, szeroką dolinę, przepływa rzeka Stobnica. Jej dopływy przecinają pasma wzgórz pokrytych mozaiką pól, lasów i ludzkich siedzib, a także tworzą liczne dolinki i kotlinki erozyjne. Południowa część terenu Gminy Brzozów znajduje się we Wschodniobeskidzkim Obszarze Chronionego Krajobrazu. W okolicy występują niewielkie złoża ropy naftowej, a przede wszystkim bogate zasoby wód leczniczych (solanki) i mineralnych (magnezowo-wapniowych).

Roślinność

Lasy zajmują ok. 24% ogólnej powierzchni terenu gminy. Rolniczy krajobraz kulturowy gminy, w skład którego wchodzi także fragment otuliny Czarnorzecko–Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego, zajmuje około 75% obszaru gminy. Charakterystyczną jego cechą jest mozaika upraw rolnych, łąk, pastwisk i śródpolnych zadrzewień. Większe kompleksy leśne na terenie gminy Brzozów stanowią własność państwa i podlegają zarządowi Nadleśnictwa Brzozów. Łąki występują głównie w dnach dolin Stobnicy i jej większych dopływów. Najbardziej rozpowszechnionym zbiorowiskiem łąkowym jest zespół żyznej łąki rajgrasowej, często podsiewane różnymi mieszankami traw oraz łąki porolne. We wschodniej części Czarnorzecko-Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego występują skupiska cisa pospolitego, które objęto ochroną w ramach rezerwatów „Cisy w Malinówce” i „Kretówki”.

Fauna

Na terenie gminy występuje ponad 220 gatunków kręgowców. Żyją tu zwierzęta pochodzenia zachodnioeuropejskiego, m.in.: jeleń europejski, sarna, dzik, zając szarak, jeż i kret. Z ptaków można spotkać dzięcioła trójpalczastego, drozda obrożnego, puszczyka uralskiego, kwiczoła i jarząbka. W północnej części gminy występuje szereg górskich gatunków takich jak: kuna górska, traszka górska, salamandra plamista i pliszka górska. W rzekach występują jelce, leszcze, okonie, płotki, szczupaki, ukleje, wierzbówki, węgorze i raki.

Parki

W Brzozowie od strony wyjazdu w kierunku Zmiennicy znajduje się niewielki park miejski (ogród jordanowski) z trzech stron otoczony ulicami. Na terenie parku występuje modrzew europejski, topola czarna, dąb szypułkowy, lipa szerokolistna i drobnolistna, a także klon zwyczajny i klon jawor. Ponadto rośnie tu robinia akacjowa, świerk pospolity, brzoza brodawkowata, klon jesionolistny, kasztanowiec gładki, żywotnik zachodni, czeremcha ptasia i grab pospolity. Na terenie parku znajduje się ponadto siłownia otwarta a także plac zabaw dla dzieci.

W Grabownicy Starzeńskiej znajduje się pałac z przełomu XVIII/XIX w. W II połowie XIX w. stał się on własnością Teofila Ostaszewskiego ze Wzdowa oraz jego żony Emmy z Załuskich. Ich syn Kazimierz rozbudował pałac, założył park w stylu angielskim, a w przypałacowych stajniach utworzył stadninę koni wyścigowych pełnej krwi angielskiej, słynną w całej ówczesnej Europie.

W Humniskach jest budynek dworu drewniano-murowany, konstrukcji zrębowej, otynkowany, wzniesiony na wysokiej kamiennej podmurówce. Wybudowany na rzucie prostokąta, parterowy, częściowo podpiwniczony (w piwnicach sklepienie kolebkowe). Od północy i wschodu dworu zachowały się relikty dawnego parku. Nieczytelne jest jego dawne rozplanowanie; z drzew dominują dęby, lipy, klony i modrzewie. Na terenie parku znajduje się pomnik przyrody – dąb szypułkowy. Cały obszar dawnego parku porastają liczne samosiewy.

W Zmiennicy znajduje się park krajobrazowy pochodzący z pocz. XIX w. Z dawnego historycznego układu zachowały się: lipowo-dębowy starodrzew, rozległe stawy z groblami i kanałami wodnymi, częściowo aleje i główne drogi dojazdowe. Park uległ też niestety w okresie powojennym znacznym przekształceniom – zespół został przecięty wzdłuż osi północ-południe asfaltową drogą, a w centralnej części dawnego ogrodu na terenie kwater drzew owocowych stoi obecnie drewniany kościół i współczesne zabudowania plebańskie. Na terenie parku przeważają lipy szeroko- i drobnolistne, brzozy brodawkowate, dęby szypułkowe oraz klony zwyczajne. Występuje też jesion wyniosły, modrzew europejski, sosna pospolita. Wśród drzew pomników wyróżnić należy dęby szypułkowate, klon jawor, lipy drobno- i szerokolistne.

W Starej Wsi przy barokowym klasztorze Ojców Jezuitów powstał ogród biblijny. Teren ogrodu obejmuje dziedziniec przed kościołem a także przestrzeń przy Centrum Pielgrzymkowym. Na terenie parku powstały dróżki wytyczone wśród zieleni oraz wirydarz, czyli mini ogród wewnątrz zabudowań z żywopłotem, ścieżkami i jego centralną częścią – studnią.  Ogród jest „Biblią opowiedzianą symbolami wykutymi w kamieniu, tak wiecznym, jak Słowo Boże”. To miejsce stworzone do spacerów, odpoczynku, refleksji, a także duchowego przeżywania. Do ogrodu wchodzi się przez bramę w kształcie litery alfa i omega, przy ścieżkach umiejscowione są stacje ilustrujące wybrane elementy tematyki Starego i Nowego Testamentu. W parku znajduje się m.in. drzewo poznania dobra i zła z podświetlonymi postaciami Adama i Ewy, tablice z 10 przykazaniami, przejście przez Morze Czerwone, góra Synaj, wieża Babel, makieta Ziemi Świętej i Bazyliki Św. Piotra, Betlejem, Kana Galilejska, Ostatnia Wieczerza, Betlejem, czy zarys postaci Chrystusa Zmartwychwstałego wycięty z kamienia. W planach jest również wykonanie przejścia przez rzekę Jordan. Na końcu ogrodu stanie ok. 10-metrowa wieża ze schodkami. W Centrum Pielgrzymkowym, znajduje się informacja turystyczno-pielgrzymkowa, z małą gastronomią i toaletami.