Dn. 25 kwietnia br. Muzeum Regionalne im. A Fastnachta w Brzozowie gościło dwóch, regionalistów, miłośników historii – nauczyciela historii Stanisława Kalitę oraz pasjonata – Jerzego Możdżana. Na początku spotkania, serdecznie przybyłych gości oraz prelegentów, przywitał dyrektor muzeum dr Mariusz Kaznowski, który jednocześnie wygłosił słowo wstępne do prezentowanych wykładów i przedstawił sylwetkę pierwszego z referentów.
W ramach Brzozowskich Spotkań Muzealnych goście brzozowskiego muzeum mieli okazję wysłuchać ciekawych prelekcji nt. historii średniowiecznej Polski. Stanisław Kalita – absolwent UJ, regionalista związany z Duklą, autor licznych artykułów publikowanych m.in. na portalu dukla.pl, nauczyciel historii, przedstawił referat pt. Pierwsi Piastowie i introdukcja chrześcijaństwa w ich państwie. Mówił o początkach państwa, kształtowaniu się świadomości narodowej, decyzji o przyjęciu chrztu, o korzeniach państwa polskiego. Podkreślał rolę decyzji Mieszka I w kształtowaniu się polskiej państwowości. Analizował wyobrażenia ikonograficzne związane z chrztem pierwszego polskiego księcia. Podjął też tematykę procesu wprowadzania chrześcijaństwa na ziemiach polskich na przełomie wieków X-XIII, opowiadał m.in. jak wyglądało w praktyce szerzenie chrześcijaństwa wśród prostego ludu zamieszkującego ziemie polskie. Zaprezentował rolę zakonów w kształtowaniu się świadomości religijnej Polaków, wyrażającą się m.in. w stosunkach międzyludzkich, podniesieniu roli rodziny i kobiety, wzroście obyczajowości i świadomości. Pod wpływem przyjęcia chrześcijaństwa nastąpił rozkwit piśmiennictwa i architektury, powstały sieci grodów, obiekty sakralne, rozwinęło się rolnictwo. Umiejscowił księstwo polskie na ówczesnej mapie społecznej, politycznej i ekonomicznej Europy pośród innych księstw. Prelegent wspominał też o trudnościach i oporach prostego ludu w stosunku do nowej religii. Mówił o późniejszym upadku chrześcijaństwa na ziemiach polskich, powrocie do pogańskich rytuałów, a także mozolnym odbudowywaniu wiary za sprawą powstawania obiektów sakralnych i tworzeniu sieci kościołów parafialnych przez fundacje kościelne.
Jerzy Możdżan dukielski historyk-pasjonat, amator, gawędziarz, zafascynowany rodowodem Prasłowian, kontynuował Refleksje o początkach państwowości polskiej. Dr Mariusz Kaznowski zreferował publikację pt. Prasłowianie, Słowianie, Polacy – rozważania jako publikację stanowiącą protest przeciwko zawężaniu nauki historii w polskim szkolnictwie, która może zmierzać do wynarodowienia w myśl słów Józefa Piłsudskiego „Naród, który nie szanuje swojej przeszłości, nie zasługuje na szacunek.” Książka o Prasłowianach Słowianach i Polakach jest pozycją bardzo ciekawą o ziemiach i ludach zamieszkujących środkową Europę, zamierzeniem tej pracy jest próba przedstawienia wielkości zaistnienia państwa polskiego oraz rozbudzenie większego zaciekawienia bogatymi dziejami Europy Środkowej – kontynuował dyrektor, zachęcając do zakupu książki.
Jerzy Możdżan w sposób obrazowy zaprezentował sytuację Słowian w ówczesnej Europie narażonych na najazdy sąsiednich plemion. Opowiedział o początkach państwa Wielkomorawskiego, jego rozpadzie oraz wpływach chrześcijaństwa, które napływało z dwóch stron. Dłużej zatrzymał się przy misjonarzach Cyrylu i Metodym, którzy wywarli największy wpływ na rozwój państwowości, kultury i piśmiennictwa Słowian oraz rozprzestrzenianie chrześcijaństwa, które mogło się szerzyć za sprawą przyjęcia liturgii słowiańskiej. Podkreślał rolę chrześcijańskich misji także św. Wojciecha – patrona Polski, którego święto przypadało kilka dni wcześniej. Na koniec przywołał postać Mieszka I i jego taktykę polityczną zmierzającą do wzmocnienia pozycji Polski w Europie. Z większych zasług Mieszka I prelegent wymienił aktywną politykę zagraniczną, stworzenie sojuszu militarnego ze Skandynawami, politykę dynastyczną, która pozwoliła Mieszkowi na ugruntowanie pozycji młodego suwerennego chrześcijańskiego państwa polskiego, a także założenie biskupstwa w Poznaniu, które było uzależnione wyłącznie od Stolicy Apostolskiej.
Powyższe referaty podsumował prowadzący spotkanie dyrektor Mariusz Kaznowski, następnie rozgorzała ożywiona dyskusja nt. źródeł historycznych, umiejscowienia poszczególnych wydarzeń w kontekście historycznym, zebrani w muzeum chętnie zadawali pytania prelegentom, za co zostali obdarowani publikacją Jerzego Możdżana.
et
