GRABOWNICA STARZEŃSKA – wieś w dolinie Stobnicy na Pogórzu Dynowskim, oddalona o ok. 7 km na płd-wsch. od Brzozowa. Miejscowość położona jest przy drodze wojewódzkiej nr 886 Domaradz – Brzozów – Sanok. Zamieszkuje ją 3241 mieszkańców. Nazwa wsi pochodzi od lasu grabowego. W skład wsi wchodzą następujące przysiółki: Polana, Folwark, Wileńszczyzna, Zakościele, Ksawerów, Dół, Duża i Mała Strona, Kopalnia. Od strony wschodniej i zachodniej Grabownica otoczona jest lasami liściastymi z niewielką ilością drzew iglastych. Przez Grabownicę przepływa rzeka Stobnica, która bierze swój początek na północnym stoku góry Wroczeń (501 m n.p.m.), znajdującej się w obrębie wsi Lalin. Największym bogactwem naturalnym Grabownicy są złoża ropy naftowej.
Zabytkami archeologicznymi z okresu neolitu (5200-3700 lat p.n.e.) w Grabownicy Starzeńskiej są dwie siekierki, które znajdują się w miejscowej szkole podstawowej – płaska czworościenna i gruba czworościenna o uszkodzonym obuchu. W III i II tysiącleciu przed naszą erą (późny neolit) Grabownicę zamieszkiwała ludność związana z kulturą ceramiki sznurowej, zajmująca się głównie pasterstwem. W Grabownicy w okresie wpływów rzymskich (ok. 375 rok n.e.) odnotowano punkt osadniczy – stanowisko trzynaste, w którym znaleziono cztery fragmenty ceramiki. We wsi odnotowano najliczniejszy w Brzozowskiem skarb monet rzymskich. Złożony był z sześciu monet Wespazjana, Antoninusa Piusa i Marka Aureliusza, emitowanych w latach 69-180 naszej ery.Do najważniejszych zabytków należy zaliczyć:
dawny pałac Ostaszewskich z XVIII-XIX w. wraz z otaczającymi go resztkami parku.
Kościół neogotycki zbudowany w latach 1913-1926 z wyposażeniem wnętrza przeniesionym ze starego drewnianego kościoła z ołtarzem z XVII w. Obecnie kościół parafialny pw. św. Mikołaja Biskupa i św. Józefa.
Na cmentarzu parafialnym w Grabownicy znajdują się nagrobki kamienne z przełomu XIX i XX w.
Przed budynkiem Zespołu Szkół stoi Pomnik upamiętniający bitwę pod Grunwaldem, wybudowany w 1910 r. przez społeczeństwo wsi. Na kamiennej podstawie pomnika została umieszczona figura Matki Boskiej, a u jej podnóża rzeźba orła z rozpiętymi skrzydłami i skutego w kajdany oraz tablica pamiątkowa z napisem 1410-1910 Grunwald.
Na terenie wsi działają stowarzyszenia: Dobra Myśl, Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Wsi Grabownica Starzeńska, stowarzyszenie „Nasza Szkoła” przy Zespole Szkół w Grabownicy Starzeńskiej Od 1948 r. istnieje Górniczy Klub Sportowy „Górnik” Grabownica.
W Grabownicy znajduje się punkt apteczny, bankomat i oddział banku PBS, Przedszkole Samorządowe i Zespół Szkół, markety handlowe, boisko sportowe, plac zabaw i park.
Mieszkańcy Grabownicy dużą rolę przywiązują do kultury ludowej i zwyczajów swoich przodków. W związku z tym prężnie działa kapela ludowa”Graboszczanie„, Koło Gospodyń Wiejskich, na terenie wsi istnieje tzw. Mały Skansen prowadzony przez pasjonata historii i kultury ludowej. Gromadzi w nim sprzęt gospodarczy i przedmioty codziennego użytku, obrazujące życie mieszkańców wsi na przestrzeni XX w. Oprócz nowo powstających pomieszczeń ze zgromadzonymi artefaktami, w skansenie znajduje się kuźnia i izba chłopska.
Linki zewnętrzne:
Szkoła Podstawowa w Grabownicy Starzeńskiej
Przedszkole Samorządowe w Grabownicy Starzeńskiej
GALERIA
