20 grudnia 1990 roku, czyli trzydzieści lat temu powołano do życia Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Struktura Kasy jest tak skonstruowana, żeby rolnik z każdej części naszego kraju miał blisko do właściwej dla siebie placówki. Naszymi beneficjentami jest 1 203 730 osób ubezpieczonych oraz 1 088 146 świadczeniobiorców.
Większość przepisów dających prawo do dodatków czy świadczeń weszła w życie w latach 1991-2010. W bieżącym roku, w związku z ogłoszeniem stanu epidemii, Kasa przyznaje i wypłaca ubezpieczonym rolnikom, ich małżonkom oraz domownikom dodatkowe świadczenia pieniężne, np. podwyższony zasiłek chorobowy, zasiłek z tytułu objęcia kwarantanną czy nadzorem epidemiologicznym lub hospitalizacją oraz zasiłek opiekuńczy z tytułu opieki nad dziećmi w przypadku zamknięcia bądź czasowego ograniczenia funkcjonowania żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola, szkoły lub innej placówki, do których uczęszcza dziecko. Od 15 października 2020 r. Kasa wypłaca świadczenie wyrównawcze dla działaczy opozycji antykomunistycznej oraz osób represjonowanych z powodów politycznych.

Kasa stawia również na nowoczesność, tworząc systemy informatyczne usprawniające obsługę interesantów. W 2016 roku został uruchomiony portal eKRUS. Coraz więcej kontaktów odbywa się z wykorzystaniem poczty elektronicznej, a statystyki wskazują, że więcej niż połowa wizyt na stronie www.krus.gov.pl odbywa się przy pomocy urządzeń mobilnych. Polska wieś nadąża za postępem i wymaga od urzędu nowoczesności.
Ważnym obszarem działań dla rolników jest rehabilitacja lecznicza. Kasa dysponuje sześcioma zakładami rehabilitacji leczniczej znajdującymi się w Iwoniczu-Zdroju, Horyńcu-Zdroju, Kołobrzegu, Jedlcu, Szklarskiej Porębie i Świnoujściu. Rehabilitacja w zakładach odbywa się w formie stacjonarnych turnusów rehabilitacyjnych trwających 21 dni oraz w warunkach dziennego pobytu bez noclegu i wyżywienia. Z uwagi na trwający stan pandemii obecnie wszystkie zakłady rehabilitacji leczniczej KRUS są nieczynne. Centra Rehabilitacji Rolników KRUS dysponują nowoczesnym sprzętem i bogatą ofertą zabiegów leczniczych. W czasie letnich wakacji Kasa organizuje także turnusy rehabilitacyjne dla dzieci rolników w wieku 7-15 lat. Na przestrzeni ostatnich lat z tej formy pomocy skorzystało już prawie 34 tys. małych pacjentów. W Centrach Rehabilitacji Rolników rokrocznie wielu rolników, którzy cierpią na schorzenia układu ruchu czy inne schorzenia pojawiające się w związku z zawodową aktywnością odzyskuje sprawność i możliwość powrotu do wykonywania zawodu.
Zawód rolnika na całym świecie uchodzi za jeden z najniebezpieczniejszych dlatego też, Kasa prowadzi działalność prewencyjną, która ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa przy pracy w gospodarstwach rolnych. KRUS odniósł sukces w działalności prewencyjnej znacznie zmniejszając wypadkowość przy pracach rolniczych. Odnotowano także spadek liczby wypłaconych jednorazowych odszkodowań z 42 tys. do 10,3 tys., w tym z tytułu wypadków śmiertelnych – z 286 do 57.

W ramach działań prewencyjnych Kasa przygotowuje konkursy o zasięgu ogólnokrajowym takie jak: konkurs Bezpieczne Gospodarstwo Rolne czy Konkurs Plastyczny dla Dzieci. Organizuje szkolenia, wystawy, pokazy. Propaguje kurs e-learningowy dla dzieci
pt. „Bezpiecznie na wsi mamy – upadkom zapobiegamy” oraz film edukacyjny w konwencji gry komputerowej pt. „ Gra o zdrowie i bezpieczeństwo”, który w nowoczesnej i atrakcyjnej formie przybliża najmłodszym mieszkańcom wsi zagrożenia wypadkowe, a także uczy prawidłowych zachowań podczas przebywania na terenie obejścia. Spadająca liczba wypadków świadczy
o tym, że świadomość rolników systematycznie rośnie, a dbałość o bezpieczne wykonywanie pracy jest dla nich sprawą bardzo ważną. Kasa w ostatnich latach włączyła się
w międzynarodową strategię „Wizja Zero”. Głównym celem strategii jest zmniejszenie liczby wypadków przy pracy i chorób zawodowych, co wiąże się ze stworzeniem lepszych warunków pracy i poprawą zdrowia rolników.
Niewątpliwie możemy mieć satysfakcję z trzydziestu lat funkcjonowania Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Kasa jako instytucja realizuje powierzone jej w ramach przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników zadania i zawsze odpowiednio reaguje na zmiany w ustawie czy inne wprowadzane rozwiązania. Specyfika polskiej wsi i polskiego rolnictwa wymaga nadal szczególnego podejścia. Kasa planuje zastosowanie nowych rozwiązań w obszarze cyfryzacji i usług internetowych. Choć rzeczywistość bywa nieprzewidywalna, jak choćby w czasie pandemii, to jednak nasze dotychczasowe działania dowodzą, że Kasa jest gotowa sprostać wszelkim nowym wyzwaniom.

Agnieszka Seńko
PT KRUS w Brzozowie